Aparat ortodontyczny to rozwiązanie, które pomaga w korekcji nieprawidłowości zębowych i wad zgryzu. Przed podjęciem decyzji o leczeniu ortodontycznym warto poznać dostępne rodzaje aparatów, ich działanie oraz koszty. W artykule przedstawiamy najważniejsze informacje.
Jak działa aparat ortodontyczny?
Aparat ortodontyczny jest stosowany w ortodoncji do korygowania wad zgryzu i nieprawidłowości w ustawieniu uzębienia. Jego głównym zadaniem jest wywieranie kontrolowanego nacisku na zęby, co prowadzi do ich stopniowego przesuwania, prostowania i ustawiania w pożądanej pozycji. Aparaty ortodontyczne dzielą się na dwie główne kategorie:
- stałe, mocowane na zębach przez cały okres leczenia, składają się z zamków, łuków i ligatur;
- ruchome, które pacjent może samodzielnie zakładać i zdejmować – są one stosowane głównie u dzieci i przy lżejszych wadach zgryzu.
Niezależnie od typu aparat ortodontyczny wymaga regularnych wizyt kontrolnych u ortodonty oraz szczególnej dbałości o higienę jamy ustnej.
Wskazania do założenia aparatu ortodontycznego
Wskazania do noszenia aparatu ortodontycznego obejmują różnego rodzaju wady zgryzu, na przykład:
- tyłozgryz;
- przodozgryz;
- zgryz otwarty;
- zgryz głęboki;
- stłoczenie zębów;
- szparowatość zębów;
- zatrzymany ząb.
Aparat zalecany jest także w przypadku nieprawidłowości w ustawieniu zębów, które mogą prowadzić do problemów z żuciem, mówieniem lub estetycznym wyglądem uśmiechu. Lekarz ortodonta decyduje o konieczności założenia aparatu na podstawie indywidualnej oceny pacjenta. Każdy przypadek jest bowiem inny i wymaga odpowiedniego postępowania.
U dzieci między 4. a 12. rokiem życia, posiadających jeszcze zęby mleczne, stosuje się głównie aparaty ruchome. Natomiast młodzieży i dorosłym pacjentom zazwyczaj zaleca się aparat stały, który pozwala na skorygowanie bardziej skomplikowanych i poważnych wad zgryzu.
Rodzaje aparatów ortodontycznych
Jak wspomniano wcześniej, aparaty ortodontyczne dzielą się na dwie główne kategorie – stałe i ruchome. Dużym zainteresowaniem pacjentów cieszą się również wymienne nakładki na zęby (tzw. niewidoczny aparat ortodontyczny). Wybór odpowiedniego typu zależy od rodzaju i stopnia zaawansowania wady zgryzu, wieku pacjenta oraz jego preferencji estetycznych.
Stałe aparaty ortodontyczne
Stałe aparaty ortodontyczne są najpopularniejszym rozwiązaniem w leczeniu wad zgryzu. Składają się z zamków przyklejanych do zębów oraz łuków, które wywierają stałą siłę, stopniowo przesuwając zęby do pożądanej pozycji. Wyróżniamy kilka rodzajów stałych aparatów:
- aparaty metalowe – tradycyjne aparaty z zamkami wykonanymi ze stali nierdzewnej. Są najbardziej widoczne, ale jednocześnie najtańsze;
- aparaty estetyczne (np. ceramiczny, porcelanowy, kryształowy) – zamki wykonane z porcelany lub ceramiki, dzięki czemu są mniej widoczne niż aparaty metalowe. Są jednak droższe i bardziej podatne na uszkodzenia;
- aparaty samoligaturujące – nowoczesne aparaty, w których nie ma ligatur, a zamki posiadają specjalne klapki utrzymujące łuk. Skracają czas leczenia i wymagają rzadszych wizyt kontrolnych (występują w wersji metalowej i estetycznej);
- aparaty lingwalne – mocowane po wewnętrznej stronie zębów, dzięki czemu są niewidoczne. Wymagają jednak dłuższego czasu adaptacji i są droższe.
Ruchome aparaty ortodontyczne
Ruchome aparaty ortodontyczne to zdejmowane nakładki o prostej budowie. Składają się z płytki akrylowej, klamer oraz drutów. Stosuje się je głównie w przypadku młodszych pacjentów, lżejszych wad zgryzu lub jako uzupełnienie leczenia stałym aparatem. Ruchome aparaty dzielą się na:
- aparaty czynnościowe jedno i dwuszczękowe, które wykorzystują siły wyzwalane przez czynność mięśni twarzy. Stosowane są w przypadku dzieci do prostowania zębów oraz korygowania niewielkich wad zgryzu. Do tego rodzaju aparatów zaliczamy m.in. płytę Schwartza, Twin Block oraz aparat typu Trainer;
- aparaty retencyjne, które utrzymują efekty leczenia po zdjęciu aparatu stałego, zapobiegając nawrotom wady.
Wymienne nakładki na zęby
Nowoczesna stomatologia estetyczna zapewnia rozwiązania, dzięki którym można dość szybko uzyskać proste zęby. Są nim specjalne przezroczyste nakładki, będące innowacyjną metodą leczenia wad zgryzu. Stosuje się je na zęby stałe i wymienia co dwa tygodnie, dzięki czemu efekty pojawiają się w krótkim czasie. Nakładki stopniowo przesuwają zęby do pożądanej pozycji. Nie powodują przy tym dyskomfortu i są niemal niewidoczne dla otoczenia.
Efekty noszenia aparatu ortodontycznego
Efekty stosowania aparatu ortodontycznego są widoczne zarówno w aspekcie zdrowotnym, jak i estetycznym. Dzięki prawidłowo przeprowadzonemu leczeniu można skorygować wady zgryzu, nieprawidłowości w ustawieniu zębów oraz asymetrię twarzy (może występować przy nierówności szczękowej).
Pierwsze rezultaty są zauważalne już po kilku tygodniach od założenia aparatu, a pełne efekty uzyskuje się po zakończeniu terapii. Po zdjęciu aparatu zęby są proste, a uśmiech estetyczny i harmonijny. Leczenie aparatem ortodontycznym wpływa także pozytywnie na zdrowie jamy ustnej – ułatwia utrzymanie higieny i zmniejsza ryzyko próchnicy oraz chorób przyzębia. Aby utrwalić uzyskane efekty, konieczne jest stosowanie aparatów retencyjnych przez określony czas po zakończeniu leczenia.
Ceny aparatów ortodontycznych
Koszt leczenia ortodontycznego zależy od rodzaju aparatu, stopnia zaawansowania wady oraz czasu trwania terapii. Orientacyjne ceny aparatów w Galerii Uśmiechu przedstawiają się następująco:
- aparat stały metalowy – od 3200 zł;
- aparat stały estetyczny – od 4600 zł;
- aparaty ruchome – od 950 zł;
- aparat Invisaglin – od 6000 zł.
Należy również uwzględnić ceny wizyt kontrolnych. Ostateczny koszt aparatu jest trudny do oszacowania bez zapoznania się z przypadkiem i przygotowania planu leczenia, dlatego takie informacje są podawane podczas konsultacji.
Terapia ortodontyczna nie jest tania, a nie chcemy, by względy finansowe stały na przeszkodzie korygowania nieprawidłowości zębowych i wad zgryzu. W Galerii Uśmiechu oferujemy zatem możliwość rozłożenia opłat na wygodne raty.
Czas trwania leczenia aparatem ortodontycznym
Długość leczenia ortodontycznego zależy od rodzaju i nasilenia wady zgryzu, typu aparatu oraz współpracy pacjenta. Średni czas terapii wynosi:
- aparaty stałe: 18-24 miesiące;
- aparaty ruchome: 6-12 miesięcy;
- aparaty retencyjne: 12-24 miesiące po zdjęciu aparatu stałego.
Regularne wizyty kontrolne u ortodonty (co 4-8 tygodni) oraz przestrzeganie zaleceń dotyczących higieny i użytkowania aparatu pozwalają osiągnąć pożądane efekty w możliwie najkrótszym czasie.
Higiena jamy ustnej podczas noszenia aparatu
Noszenie aparatu ortodontycznego wymaga szczególnej dbałości o higienę jamy ustnej. Przylegające elementy utrudniają czyszczenie zębów, co sprzyja gromadzeniu się płytki nazębnej i zwiększa ryzyko próchnicy. Aby utrzymać zdrowie zębów i dziąseł, należy:
- myć zęby po każdym posiłku, używając miękkiej szczoteczki i pasty z fluorem;
- używać nici dentystycznej lub specjalnych szczoteczek międzyzębowych do czyszczenia przestrzeni między zębami i elementami aparatu;
- stosować płukanki do jamy ustnej z fluorem, które wzmacniają szkliwo i chronią przed próchnicą;
- unikać spożywania twardych, lepkich i słodkich pokarmów, które mogą uszkodzić aparat i sprzyjać rozwojowi próchnicy.
Regularne wizyty kontrolne u ortodonty pozwolą na bieżąco monitorować stan zdrowia jamy ustnej i korygować ewentualne problemy.
Co warto wiedzieć przed założeniem aparatu ortodontycznego?
Aparat ortodontyczny to skuteczna metoda korygowania wad zgryzu i osiągania pięknego, zdrowego uśmiechu. Wybór odpowiedniego rodzaju zależy od indywidualnych potrzeb i preferencji pacjenta. Przed podjęciem decyzji o leczeniu ortodontycznym warto skonsultować się ze specjalistą, który dobierze optymalny typ aparatu i opracuje plan terapii. Przestrzeganie zaleceń dotyczących higieny jamy ustnej oraz regularnych wizyt kontrolnych pozwoli osiągnąć najlepsze rezultaty i cieszyć się prostymi, zdrowymi zębami przez długie lata.
